Gelderland helpt gemeenten met ondertekenen en uitvoeren SLA
18 van de 51 gemeenten in de provincie Gelderland ondertekenden het Schone Lucht Akkoord. Dat moeten er meer worden. Het liefst alle 51 natuurlijk. Om dat te bereiken, is er een project gestart. Projectleider luchtkwaliteit Suzan van der Wielen van provincie Gelderland: 'We willen álle Gelderse gemeenten helpen om projecten gedaan te krijgen. Ook de gemeenten die het SLA eerder al ondertekenden.'
Want daar wringt het nog het meest in de qua landoppervlak grootste provincie van het land: gemeenten wíllen wel met de luchtkwaliteit aan de slag, maar ze krijgen het niet altijd voor elkaar. In samenwerking met adviesbureau Berenschot gaat de provincie de gemeenten daar nu mee helpen.
Hoop op meer provincies
Een vergelijkbaar project in Noord-Brabant geldt daarbij als succesvol voorbeeld. 'En dat is leuk. Want als Brabant en Gelderland dit al op zo’n manier doen, dan volgen er misschien wel meer provincies', vertelt Van der Wielen enthousiast.
Kern van het verhaal is dat veel gemeenten in Gelderland mogelijk opzien tegen het werk dat het SLA met zich meebrengt. Dat geldt voor zowel het aanmelding- en opstarttraject als gedurende de deelname. 'Ze willen heus wel.'
SLA vanaf het begin op de Gelderse agenda
Provincie Gelderland is vanaf het begin al betrokken bij het Schone Lucht Akkoord. 'Al eerder zelfs. Zodra we wisten dat het SLA eraan zat te komen, zijn we erop gaan voorsorteren. Het zorgde voor een extra kader naast de wettelijke taken. We kregen argumenten om meer te doen dan alleen maar de luchtkwaliteit rond drukke wegen bewaken en echt te gaan werken aan de gezondheid van onze inwoners.'
Vanaf de start lag de focus op samenwerking tussen provincie en gemeenten. 'Vroeger had je het nationaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit, met uitwerking naar regionale samenwerkingsplannen voor regio’s en gemeenten met knelpunten. We beschikten over een Gelders Platform Milieu, Lucht en Geluid, waarin we samen optrokken met gemeenten, GGD en omgevingsdiensten. Er waren dus al veel contacten. Het was daarom heel logisch dat we het SLA vanaf het begin op de agenda zetten.'
Dat zorgde er deels voor dat tot nu 18 gemeenten in Gelderland het akkoord ondertekenden, met Zutphen en Lingewaard als laatste toetreders. Dat kan meer, vinden ze in het provinciehuis in Arnhem. Tijd om er echt actief mee bezig te gaan. 'En niet alleen informeren door bijvoorbeeld het rapport van de GGD over de luchtkwaliteit met wethouders te bespreken.'
In 3 stappen naar meer SLA-deelnemers
Vanaf het voorjaar is de provincie bezig met het traject om in 3 stappen meer Gelderse SLA-handtekeningen te scoren. 'Sommige gemeenten zijn heel actief, anderen nog niet. Wel willen beiden mobiliseren.' Samen met Berenschot, dat ook in Brabant het traject organiseerde en de aanbesteding voor het project won. 'We hebben nu eerst de openbare informatie en het beleid van gemeenten geïnventariseerd: waar zijn ze al mee bezig als het om de luchtkwaliteit gaat?'
'Het idee is om iedere gemeente een routekaart te verstrekken met kansen om (samen) te werken aan verbeteringen van de luchtkwaliteit, vergezeld van een rekenleidraad waarmee iedere gemeente kan inschatten wat de benodigde acties en capaciteit zijn om aan het SLA deel te nemen. Op de routekaart hebben we per thema duidelijk gemaakt hoever ze zijn ten opzichte van de vereiste inzet die gevraagd wordt vanuit het nationale Schone Lucht Akkoord. Een gemeente ziet bijvoorbeeld dat ze met houtstook ‘rood’ scoort. Dat kan betekenen dat ze er nog niet mee bezig is óf er nog niets over gepubliceerd heeft. Vandaar ook dat alle gemeenten een concept kregen en aanpassingen konden doorgeven. Inmiddels is er een definitief rapport met alle gemeenten gebundeld per regio erin, en dat maakt duidelijk wat er nog moet gebeuren en welke samenwerkingsmogelijkheden er zijn. Zo kunnen ze er als regio samen aan gaan werken.'
Koplopers met eigen expertise
In de volgende stap kunnen gemeenten aangeven of ze daadwerkelijk aan de slag willen gaan met het SLA. En of ze daar eventueel hulp voor nodig hebben. 'Tenslotte gaan wij als provincie de gemeenten proberen te helpen, met bijvoorbeeld het zoeken van samenwerking tussen ambtelijke organisaties. De derde stap zal dan hopelijk zijn dat zo’n gemeente inderdaad SLA-deelnemer wordt, waarbij we met hen met de uitvoeringsagenda’s aan de slag gaan. Niet iedere organisatie hoeft dan het wiel steeds weer uit te vinden, ze kunnen van elkaars ervaringen en expertise gebruik maken en ervoor kiezen bijvoorbeeld koploper te worden in houtstook, of mobiele voertuigen. Terwijl zij dan op een ander thema meevaren op de inzet van koplopers op andere thema’s.'
