Súdwest-Fryslân: ‘We hebben gezondheid op 1 gezet’

De wethouder betoogt dat aansluiting bij het SLA beantwoordt aan de omgevingsvisie van de Friese gemeente. ‘Die heet niet voor niets ‘Oars tinke yn Súdwest-Fryslân’, in het Nederlands vertaald ‘Anders denken in Zuidwest-Friesland’. Wij hebben bewust gezondheid op 1 gezet. Dan moet je daar ook naar handelen en dan is het logisch om naar de luchtkwaliteit te kijken. Wij zijn een plattelandsgemeente, met best wel schone lucht. Maar op een paar plekken en in een aantal gebieden maken mensen zich toch zorgen. Dan heb ik het met name over houtstook. We krijgen daarover steeds meer klachten. Ook komt het voor dat inwoners overlast - bijvoorbeeld geur - ervaren door uitstoot van bedrijven die relatief dicht bij woningen staan. Dit heeft effect op de psychische gezondheid.’

Een motie van een aantal partijen in de gemeenteraad om zich te conformeren aan de doelen van het Schone Lucht Akkoord (en dat akkoord dan ook te onderschrijven), werd eind januari 2022 aangenomen en zo’n twee weken later kwam het verzoek tot toetreding binnen bij staatssecretaris Heijnen. ‘We willen hiermee een statement maken en ik stel het bij overleggen met andere gemeenten regelmatig aan de orde. Voor ons is het ook een win-winsituatie: we willen graag kennis ophalen van de andere deelnemers.’ Ook de mogelijkheid om gebruik te maken van subsidies ziet de wethouder wel zitten.

Vogelgriep

‘Ik zou alle gemeenten willen oproepen zich aan te sluiten bij SLA. Dan krijg je een gezamenlijk belang voor schone lucht. Omdat lucht ongrijpbaar is, is het lastig om inzichtelijk te maken wat luchtkwaliteit met je gezondheid doet. Maar er zit zo ontzettend veel in. Denk bijvoorbeeld aan vogelgriep, waarvan we hier onlangs nog een uitbraak hadden. Dan zie je dode of bijna dode vogels op de grond liggen. Die ziekte kan zich ook via de lucht verspreiden en ook naar de mens.’

‘Of neem de lucht rond geitenhouderijen’, refereert Faber aan het agrarische karakter van zijn gemeente. ‘Tegen een aantal daarvan lopen bezwaren, maar het is wachten op definitieve rapporten van het RIVM. Tot die er zijn is er onrust.’ Omwonenden vrezen  gezondheidsrisico’s als longontsteking en Q-koorts. ‘Ik zou het landelijk op de kaart willen zetten, om druk te zetten op het RIVM om dat onderzoek af te maken. Als gemeente hebben wij geen invloed, we zijn uitvoeringsorgaan. Maar misschien kunnen we via het SLA meer tempo krijgen in het onderzoek. Overigens is er in Súdwest-Fryslân al een voorbereidingsbesluit genomen waardoor er geen nieuwe geitenhouderijen in onze gemeente bij kunnen komen.’

Preventief

‘Ik vind dat je de lucht ook preventief moet benaderen. Je moet niet steeds reageren en achteraf repareren. Je kunt ongezonde lucht beter voor zijn. Hopelijk kunnen we profiteren van de kennis van andere SLA-deelnemers op dat gebied. Alles om de gezondheid voor onze inwoners te verbeteren.’