Levendige deelnemersbijeenkomst viert 5 jaar SLA

Programmamanager Jan Kohl startte de bijeenkomst met een gesprek met de zaal over 5 jaar SLA. Uit het publiek kwamen voorbeelden van wat bereikt is. Bijvoorbeeld regionale samenwerking voor schoneluchtbeleid in regio Delft, ook met gemeentes die niet meedoen aan het SLA. Jan gaf aan dat het ministerie bezig is met een light variant van het SLA, zodat kleine gemeentes makkelijker kunnen aansluiten.

Ook vertelde Jan Kohl dat het SLA bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) binnen de directie gezonde leefomgeving gaat vallen, samen met beleid op gebied van licht en geluid, zodat beleidsterreinen elkaar versterken.

Stappenplan voor hoogblootgestelde gebieden

Ingrid Walda (RWS) presenteerde het nieuwe stappenplan voor gemeenten die aan de slag willen met lokale maatregelen voor hoogblootgestelde gebieden. De aanpak bestaat uit drie stappen:

• analyse van de lokale situatie
• verkenning en keuze van maatregelen
• onderbouwing van die keuze richting bestuurders

Het plan is ontwikkeld in co-creatie met gemeenten, GGD’en, provincies en het ministerie van IenW. Het wacht nog op goedkeuring binnen het ministerie van IenW. Zodra het op de SLA-website staat, komt er een nieuwsbericht over.

EU-richtlijn: niets doen is geen optie

Marjolein Smeets is de nieuwe coördinator luchtkwaliteit bij IenW en bereidt het halen van de grenswaarden van de nieuwe EU-richtlijn luchtkwaliteit in 2030 voor.

Het RIVM heeft een tussentijdse analyse van de opgave aan de Tweede Kamer gestuurd. In december verwacht Marjolein een analyse van de impact op woningbouw en een aantal scenario’s van maatregelenmixen om meer inzicht te krijgen in de financiële gevolgen. ‘De nieuwe grenswaarden zijn ambitieus, maar haalbaar – als we op tijd maatregelen nemen. Het laaghangend fruit lijkt geplukt en veel is onzeker in het huidige politieke klimaat. Ik wil kijken hoe we gezondere lucht blíjven realiseren, maar ik wil ook het land niet op slot. Het voordeel is dat we al 5 jaar solide basis hebben gelegd. De SLA-maatregelen vormen een belangrijke bouwsteen voor het halen van de EU-doelen.’

Inspiratieplein werkt

Na deze start was het tijd voor het Inspiratieplein, dat het thema ‘delen, doen en doorpakken’ in de praktijk bracht. Ontdekken wat anderen doen en ervaringen delen, actief ervaren waar we nu staan en zelf ideeën inbrengen over de volgende stappen binnen het SLA. Dat stond hier centraal. Er bleek tijd te kort voor de enthousiaste deelnemers.

Na het Inspiratieplein volgenden zes workshops, in twee rondes.

In debat over gezonder vergunnen

In de workshop over gezonder vergunnen in de industrie gingen deelnemers in debat met Ewald Korevaar van Omgevingsdienst Regio Nijmegen en Patrick  Swinkels van de gemeente Nijmegen. Stellingen waren onder meer:

• ‘Beter communiceren met de omgeving levert meer gezondheidswinst op dan het beperken van de uitstoot van bedrijven’,
• ‘Omgevingsdiensten moeten bij een vergunningsaanvraag de omgeving ook een belangrijke stem geven in het vooroverleg’
• ‘De bijdrage van industrie aan luchtverontreiniging is marginaal, we kunnen ons beter richten op verkeer en houtstook’.

De meningen waren verdeeld, wat leidde tot interessante discussies. Duidelijk werd wel dat het belangrijk is om bedrijven te stimuleren een goede verstandhouding met hun omgeving op te bouwen Bedrijven moeten met een plan komen om standaard te communiceren en omwonenden tijdig te betrekken bij nieuwe initiatieven. Ewald tipte ook de GGD te betrekken.

Open uitwisseling data

Harmen Zijp van Samen Meten Utrecht vertelde over het initiatief 'Open uitwisseling data' voor burgerwetenschap in provincie Utrecht. Inwoners verzamelen data over hun leefomgeving, van luchtkwaliteit tot bodemvocht, maar ook bijvoorbeeld egeltellingen.

Gemeenten benutten de data als onderbouwing van hun beleid. Harmen: ‘Gemeente Amersfoort heeft bijvoorbeeld een abonnement op de data van Meet je Stad, een van de citizenscienceorganisaties binnen Samen Meten Utrecht. Burgerwetenschap is nodig, want wetenschap staat onder druk. Het vertrouwen erodeert. Daarom willen we mensen vertrouwd maken met wetenschap. Door burgers en instituten samen te laten werken, kan dat vertrouwen weer terug komen. Belangrijk daarbij is een open uitwisseling van data.’ Daarvoor ontwerpt Meet je Stad op dit moment een platform, ondersteund met een SPUK SLA-subsidie: CSDIF. Eind van het jaar moet dit platform in gebruik zijn.

Gevoelige groepen beschermen

Deelnemers gingen in kleine groepen met elkaar in gesprek over beleid waarmee je afstand houdt tussen bronnen en nieuwe gevoelige functies (denk aan kinderdagverblijven, verzorgingshuizen en woningen). Dimitri Lamers (gemeente Nijmegen), Harry van Bergen (gemeente Amsterdam), Wim Cats (omgevingsdienst Utrecht), Friso Klaassen en Maxime Brugman (gemeente Ede) leidden als ervaringsdeskundigen de discussies aan tafel. De gesprekken leverden tips op voor ontwikkeling en uitvoering van gemeentelijk beleid voor de bescherming van gevoelige groepen.

Hinderapp

De provincie Groningen vertelt over de ontwikkeling van de Hinderapp en de verbinding met het SLA. Hoe heeft het SLA de ontwikkeling van de Hinderapp verder gebracht? Via de Hinderapp kunnen inwoners van de provincie overlast van houtstook melden en de luchtkwaliteit realtime zien. Harm Eetgerink, Richard Moes en Elvira Korse van de provincie Groningen vertelden wat andere SLA-deelnemers van deze app kunnen leren.

Regionale samenwerking

Marco Peeters (Omgevingsdienst ZuidOost Brabant) en Ruben Hovestad (Provincie Noord-Brabant) namen de deelnemers mee in hun ervaringen met regionale samenwerking aan het Schone Lucht Akkoord. Ze vertelden over voordelen en aandachtspunten van de Werkgroep ZuidOost-Brabant.

Schone lucht en inclusie

De gevolgen van vuile lucht treffen niet iedereen gelijk. Daarom kan een diverse en inclusieve aanpak ervoor zorgen dat oplossingen rechtvaardiger zijn, er meer blinde vlekken worden ontdekt, en dat het draagvlak voor de aanpak vergroot wordt. In deze sessie, onder leiding van Astrid Feiter, kregen deelnemers inzicht hoe je uit je bubbel kunt komen en wat je kunt doen om in contact te komen met ‘de ander’. Dit gebeurde aan de hand van casussen.

De presentaties van het plenaire deel en de workshops en een meer uitgebreid verslag van de uitkomsten van de workshops vind je op de Samenwerkruimte van het Schone Lucht Akkoord.

Na de workshops rondden de deelnemers af met een hapje en een drankje of een rondleiding door het gevangeniscomplex.

Bekijk ook de Sfeerimpressie SLA deelnemersbijeenkomst.