Limburg brengt gezondheidsimpact in kaart
In Limburg is de gezondheidsimpact van de regionale luchtkwaliteit bepaald. De GGD-rekentool die hiervoor werd gebruikt, laat onder meer zien hoeveel mensen longkanker of astma oplopen door vieze lucht. Dat zorgt voor bewustwording en een aanpak die verder gaat dan het ‘halen van normen’. Paola Esser (GGD Zuid Limburg), Monique Meijerink (GGD Limburg-Noord) en Xavier Maurer (provincie Limburg) vertellen erover.
Uitkomsten rekentool
In opdracht van de provincie Limburg berekenden de Limburgse GGD'en de impact van de luchtkwaliteit op de gezondheid. Daaruit blijkt dat 1 op de 7 longkankergevallen in Limburg toe te schrijven is aan luchtverontreiniging. En dat bij 1 op de 5 kinderen met astma de ziekte is ontstaan door inademen van vieze lucht. De Limburgse buitenlucht inademen, is volgens de onderzoekers vergelijkbaar met het meeroken van 4 tot 5 sigaretten per dag.
Alle resultaten staan in ‘Luchtkwaliteit en gezondheid in Limburg’.
Inzicht leidt tot meer bewustwording
Het Limburgse rapport geeft een totaalbeeld van de gezondheidsimpact van luchtkwaliteit in de provincie: van het aantal kinderen met een laag geboortegewicht tot het aantal maanden dat mensen eerder overlijden. Dit maakt duidelijk dat luchtvervuiling niet draait om concentraties van stoffen, maar om ‘echte’ Limburgers, die door blootstelling waarvan de gezondheid wordt aangetast door die stoffen.
Niet alleen voor de hele provincie, ook per gemeente zijn deze cijfers beschikbaar. Juist de koppeling aan gezondheid zorgt er volgens Xavier Maurer voor dat ambtenaren en bestuurders anders naar het dossier gaan kijken: ‘Voor lokale bestuurders wordt steeds duidelijker dat lokale maatregelen bijdragen aan gezondheidswinst. En dat dit meer effect heeft dan voldoen aan wettelijke normen.’ ‘Toch reageren niet alle gemeenten meteen op de inhoud van het rapport’, voegt Monique Meijerink toe. ‘Gemeenten lijken vooral door wettelijke normen getriggerd te worden.’ De GGD'en pleiten er daarom voor om de luchtkwaliteitsnormen aan te scherpen tot het niveau van de nieuwe WHO-advieswaarden. Ook de Europese Commissie stelt voor om de grenswaarden aan te scherpen.
Herstart Limburgs milieuplatform
Het rapport over de gezondheidsimpact is een aanleiding om het Limburgs milieuplatform voor schone lucht opnieuw op te starten. Daarin zullen provincie, gemeenten en de GGD‘en informatie, kennis en ervaringen delen. Volgens Paola Esser is dat vooral nodig om kleinere gemeenten, met weinig capaciteit op het dossier, op weg te helpen. ‘Door met elkaar in gesprek te gaan over maatregelen en samen te werken aan het verbeteren van de luchtkwaliteit, krijgen ook kleinere gemeenten handelingsperspectief.’
Berekening gezondheidsimpact in andere provincies
Limburg is de 4e provincie die lokale cijfers publiceert over gezondheidseffecten van luchtverontreiniging. Gelderland, Brabant en Overijssel gingen Limburg voor. Een aantal andere provincies werkt eraan, maar het is niet bekend of alle provincies dit gaan doen.
Uitbreiding gezondheidsindicator Schone Lucht Akkoord
De GGD-rekentool die in Limburg is gebruikt, rekent met een aantal gezondheidsmaten. De gezondheidsindicator van het Schone Lucht Akkoord wordt dit jaar uitgebreid met dezelfde type gezondheidsuitkomsten. Naast sterfte kijkt de indicator bijvoorbeeld, net als de GGD-rekentool, ook naar astma of longkanker, aantal ziekenhuisopnames en pasgeborenen met een laag geboortegewicht. De totale gezondheidswinst van SLA-maatregelen kan daardoor straks ook in deze maten worden uitgedrukt. Dit is een verrijking van de huidige indicator. Tot nu toe wordt de gezondheidswinst alleen uitgedrukt in aantal maanden dat we gemiddeld langer leven.