Wethouder Mark Gerritsen, gemeente Eijsden-Margraten: ‘We hebben vooral last van vervuiling over de grens’

Naast de portefeuille Financiën kreeg Gerritsen twee jaar geleden ook Duurzaamheid onder zijn hoede in het college van B&W. 'Dan hebben we het over water, lucht, de energietransitie, afval. Terreinen waarop wij graag de samenwerking zoeken en onder meer daarom tekenden we het SLA. Ophalen van kennis en informatie, sparren met vergelijkbare gemeenten. Samenwerking staat voor mij synoniem aan groei, ontwikkeling en jezelf goed op de kaart zetten.'

Verraderlijke ligging

'Wat voor mij heel verrassend was toen ik deze rol kreeg: de verraderlijke ligging. Weliswaar in het groen, met prachtige heuvels. Maar ook met de A2 die door onze gemeente gaat, de drukbevaren Maas en met name Franstalig België ten westen en zuiden van onze gemeente, met zijn zware industrie', zegt Gerritsen.

'Het vliegveld van Luik, met veel vrachtvluchten, heeft ook impact op onze luchtkwaliteit. De lucht stroomt vanuit die zuidwestelijke hoek vaak richting onze gemeente. We hebben daar veel meer last van dan van het vliegveld bij Maastricht. Dat geldt evenzeer voor het Roergebied. Bij ons speelt Wallonië een grotere rol. Dat ligt veel dichterbij. Als je hier op een terras aan de Maas gaat zitten, zie je de fabrieken aan de overkant van de rivier: cementfabrieken, afvalverwerkers.'

Europese oplossing

'Probleem is dat in Wallonië gemeenten weinig te vertellen hebben. Dat zijn daar uitvoeringsorganisaties. Dus voor overleg kom je op regionaal en provinciaal niveau terecht, waar ze meer een gedeputeerde verwachten. Toch valt zelfs op Europees niveau wat te bereiken. Brussel heeft aangegeven dat ze juist op zoek zijn naar praktische, concrete voorbeelden waar het knelt tussen landen, zodat ze daar misschien mee kunnen helpen. Op dat soort mogelijkheden wil ik inzetten, dat is beter dan dat wíj zeggen dat ze over de grens te veel uitstoten. Wíj hebben daar weinig invloed op.'

Leren van anderen

Er zijn niet veel Nederlandse gemeenten die te maken hebben met een buitenlandse grensgemeente met zware industrie. 'Maar wel voldoende gemeenten die grenzen aan een industrieel gebied. Die afstemming zal binnen Nederland gemakkelijker zijn dan bij ons, met een lands- en taalgrens. Toch kunnen we op dat gebied vast van anderen leren.'

Ook op andere gebieden denkt Gerritsen voordeel te halen van aansluiting bij het SLA. 'Zoals bij houtstook. We hebben in ons landelijk gebied veel vrijstaande huizen, waar mensen over een houtkachel of open haard beschikken. Ik ben benieuwd hoe andere gemeenten daarmee dealen.'

Milieu front Eijsden

Dat zijn gemeente het Schone Lucht Akkoord ondertekende, is zeker ook te danken aan de stichting Milieu front Eijsden. 'Die organisatie heeft binnen de gemeenteraad de bewustwording geactiveerd. Het SLA werd al eerder door de raad aangekaart, maar de stichting heeft er voor gezorgd dat er bestuurlijk aandacht voor kwam, dat het actiever op de agenda kwam. Toen ik twee jaar geleden wethouder werd, heb ik gezegd: dat moeten we gaan doen. Van mijn ambtenaren hoor ik dat de toetreding heel laagdrempelig was. Natuurlijk moeten we aan verschillende eisen voldoen, maar eigenlijk zijn we daar sowieso grotendeels al mee bezig.'

Meer meten

'We zetten in op meer meten', zegt Gerritsen. 'Samen met de omgevingsdienst, maar ook met de Universiteit Maastricht meten we de luchtkwaliteit. We willen onze ideeën kunnen staven met cijfers.' De gemeente organiseerde onlangs een speciale raadsthema-avond over luchtkwaliteit, samen met Milieu front Eijsden en de universiteit. 'Om de bewustwording in de gemeenteraad nog verder te vergroten. We publiceren er veel over, zodat we burgers en bedrijven mee kunnen nemen in wat we doen.'

'In een stad hebben mensen veel eerder het besef dat de lucht misschien ongezond is. Maar in het landelijk gebied kan de luchtkwaliteit ook wel degelijk te wensen overlaten. Ik heb me voorgenomen om tijdens mijn periode Eijsden-Margraten een stapje verder te helpen in de ontwikkeling naar een gezondere omgeving voor bewoners. De kwaliteit van lucht en ook van water zijn dan heel belangrijk. Daar leven we immers van.'