Zutphen plant 600 bomen en verplaatst de ringweg voor schone lucht

‘De aansluiting bij het Schone Lucht Akkoord heeft ons nu al iets fundamenteels opgeleverd: beter zicht op de bronnen van ongezonde lucht. We lieten bureau Berenschot hier onderzoek naar doen, voorafgaand aan de ondertekening van het Schone Lucht Akkoord. Mobiliteit en houtrook blijken veruit de belangrijkste bronnen’, vertelt wethouder Sjoerd Wannet.

Moties

‘Alles wat met duurzaamheid en vergroening te maken heeft, landt makkelijk in Zutphen’, zegt Wannet. ‘Zutphen heeft een grote groep antroposofen binnen de gemeente. We hebben een links college. De aansluiting bij het Schone Lucht Akkoord is ook geïnitieerd door twee moties van de raad.’

Ring verplaatsen

Zutphen heeft geen snelwegen in het gemeentelijk gebied. Wel provinciale wegen en drukke binnenstedelijke wegen.

In 2025 begint Zutphen met de uitvoering van het nieuwe verkeerscirculatieplan. ‘We verplaatsen de ring. Het verkeer leiden we naar de provinciale weg en alles binnen de ring wordt een 30 km-zone. Ik ben trots op het tempo waarin we de stad verbouwen voor een gezondere leefomgeving voor onze inwoners.’

600 bomen per jaar

Onderdeel van die verbouwing is het streven naar 30 procent groen in de openbare ruimte. ‘We richten 2 tot 3 straten per jaar daarvoor opnieuw in en planten elk jaar minstens 600 gemeentelijke bomen extra in de openbare ruimte. In 2050 moeten er evenveel bomen als inwoners zijn. Bij onze twee grote nieuwbouwlocaties is minimaal 30 procent openbaar groen sowieso een harde regel’, licht Wannet toe.

Lage parkeernorm

In de bestaande bebouwing gebruikt Zutphen parkeerruimte als schuifruimte voor groen. ‘De parkeernorm kan laag zijn: Zutphen is een compacte stad, met een intercitystation. De verste wijk is 4,5 km van het station. Goed met de fiets te bereiken dus. Rondom het station verlagen we de parkeernorm naar fors onder de 1,0.’ Veel minder dan één parkeerplaats per woning of andere functie dus.

Deelauto stimuleren

Een andere aanpak die bij het Zutphense mobiliteitsregime past, is inzetten op autodelen. Wannet: ‘We hebben al een groot aanbod van deelauto’s in onze gemeente. Bij nieuwbouw stimuleren we dat er al alternatieven voor een eigen auto zijn voordat de mensen in de woningen trekken. Zo zijn we de aanschaf van veel tweede auto’s voor. Deelauto’s faciliteren ligt binnen ons bereik. Net als voldoende laadpalen voor elektrische auto’s. Daarop hebben we meer grip dan op een nieuw busstation.’

Isolatie

Naast mobiliteit is houtstook een grote bron van vervuiling. Zutphen is een historische stad met veel oudbouw. ‘Tot in de jaren zeventig was het gebruikelijk om overal houtkachels neer te zetten. De wijken die in de jaren twintig tot zestig zijn gebouwd, zijn de wijken met wat lagere inkomens. Ook daar zijn nog veel kachels én die woningen zijn slecht geïsoleerd’, vertelt Wannet.

Zutphen is daarom gestart met een aantal stimuleringsregelingen voor isolatie. Vooral woningen uit deze armere wijken komen daarvoor in aanmerking. Ongeveer 30 procent van Zutphen is sociale huurwoning. Daarom werkt de gemeente ook samen met woningcorporaties voor verduurzaming.

Vuurwerkverbod

‘Grootste hobbel in ons schoneluchtbeleid vind ik echt het sturen op het verminderen van houtstook. We sluiten een verbod niet uit. Maar we kijken met een schuin oog naar Amersfoort, hoe dat in de praktijk werkt. Komende jaarwisseling is de eerste in Zutphen met een vuurwerkverbod. Dat heeft overeenkomsten met een houtstookverbod. Er komt natuurlijk toch vuurwerk op straat en handhaven is ingewikkeld. Maar een verbod is wel een sterker signaal dan alleen voorlichting. Ik zie een verbod vooral als morele oproep om vuurwerk of houtstook zo veel mogelijk te beperken.’