Informatie over schone binnenvaart en havens gebundeld

Gepubliceerd 23 november 2021

De themagroep binnenvaart heeft in 2021 een uitgebreid kennisdocument samengesteld over schone binnenvaart en havens. Het spitst zich toe op vier onderwerpen: walstroom, zero-emissie binnenhaven, aanbesteding/overheid als launching customer en stimuleringsmogelijkheden/financiële ondersteuning. Het kennisdocument is gepresenteerd tijdens de kennisbijeenkomst op 23 september 2021.

Kennisdocument

Het kennisdocument is het eindresultaat van het werk dat de themagroep in 2021 verzette:

  • inventariseren van de kennis voor elk van de vier onderwerpen
  • afstemmen van verschillende initiatieven die op deze terreinen worden genomen
  • verzamelen van goede voorbeelden.

Doel van het kennisdocument is deelnemers aan het Schone Lucht Akkoord helpen bij de uitvoering van de binnenvaartmaatregelen uit het Schone Lucht Akkoord.

Lees het kennisdocument (pdf, 1.2 MB) .

Walstroom

Vooral voor kleinere of startende binnenhavens blijkt het lastig om een overzicht te krijgen van de beschikbare kennis en kunde over de ontwikkeling van walstroom. Het kennisdocument probeert hierin te voorzien. Niet alleen door dat overzicht van de beschikbare kennis te geven, maar ook met een stappenplan voor de ontwikkeling van walstroom.
Tijdens de kennisbijeenkomst bleek dat er behoefte is aan nog concretere handvatten. In 2022 zal de themagroep deze ontwikkelen, om alle SLA-deelnemers te helpen succesvol walstroompunten te realiseren.

Zero-emissie binnenhaven

Het Schone Lucht Akkoord werkt toe naar een zero-emissiebinnenhaven. Om zo’n haven mogelijk te maken, is passende regelgeving nodig. Ook is het belangrijk om te kijken naar de veiligheidsaspecten en vergunningsprocedures om een laad- en vulinfrastructuur op te zetten.
In de praktijk bestaat er nog geen eenduidig regime, maar hier komt op korte termijn verandering in. Voor de opslag van lithium-ion-batterijen zullen in het Besluit activiteiten leefomgeving algemene regels komen en het besluit regelt de vergunningplicht. Deze regelgeving zal volgens de huidige planning in juli 2022 in werking treden. Ook treedt in 2022 de nieuwe Omgevingswet in werking, die de huidige gaten dicht in de regelgeving en normen rondom waterstof in binnenhavens.

Aanbesteding en launching customer

SLA-deelnemers hebben behoefte aan concrete handvatten om zero-emissie-initiatieven te stimuleren via aanbestedingen en inkoop van overheidsdiensten en materieel. Om die handvatten te bieden, zijn de verschillende manieren uitgewerkt hoe een overheid duurzaam kan aanbesteden. Onder meer met MVI-criteria en de ‘Beste prijs-kwaliteitverhoudingmethodiek’ van PIANOo, het expertisecentrum van de overheid voor aanbesteden. Daarnaast verzamelde de themagroep relevante kennisportals die deelnemers kunnen raadplegen en zijn in het kennisdocument recente succesvolle casussen uitgewerkt.

Stimuleringsmogelijkheden en financiële ondersteuning

De themagroep heeft onderzocht welke vormen van stimulering van schonere binnenvaart overheden al toepassen en welke ervaringen ze hiermee hebben opgedaan. De belangrijkste vormen die ze inzetten, zijn toelatingseisen gebruiken en havengelden differentiëren. Toelatingseisen gebruiken ze nog maar beperkt. Het is onzeker of de juridische basis momenteel voldoende is om zulke eisen stand te laten houden. Havengelden differentiëren gebeurt al wel door zo’n 30 binnenhavens in Nederland, die een Green Award-certificaat hebben. Dit is een klein deel van de binnenhavens.
Half november is het labelsysteem gestart uit de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Van dat systeem zal naar verwachting een groter deel van de binnenhavens gebruikmaken om te verduurzamen. De themagroep zal in 2022 helpen bij de uitrol en het testen van het labelsysteem.

Presentatie van de bijeenkomst van 23 september 2021

De presentatie die bij de bijeenkomst is gebruikt, staat in de samenwerkruimte van het Schone Lucht Akkoord (inlog nodig).


rotterdam-haven-binnenvaart