Tilburg koppelt walstroom aan energietransitie bedrijventerrein Loven
Gemeente Tilburg benutte de SpUk-regeling de afgelopen 2 jaar onder meer voor projecten die de uitstoot van scheepvaart verminderen. In 2022 ging het om 2 projecten rond walstroom in de Piushaven (zie kader). Daarnaast wil gemeente Tilburg naast de binnenvaarthaven walstroom integreren in de energievoorziening van industrieterrein Loven. Daarvoor kreeg Tilburg in 2023 SpUk-subsidie.
'Walstroom aanleggen is laaghangend fruit', begint Mark de Pooter, beleidsmedewerker van de gemeente Tilburg. 'Het is vanaf 2030 verplicht voor alle havens, dus het gaat er sowieso komen in onze industriehaven en bij de aanlegplekken langs de hoofdvaarroute, het Wilhelminakanaal. Voor de walstroom in onze havens zijn geen zware elektriciteitsaansluitingen nodig, dus er zijn weinig belemmeringen. Maar wij willen de aanleg van walstroom aangrijpen als vliegwiel voor de energietransitie van het bedrijventerrein.'
Walstroomcollectief
Tilburg neemt deel aan een walstroomcollectief dat sinds vier jaar bestaat. Hierin zitten ruim twintig gemeentes uit het hele land, verschillende havenbedrijven, vaarwegbeheerders, ook van Vlaamse waterwegen en verschillende provincies.
'Als gemeente weten we weinig van de binnenvaart. Dus het is goed om voor aanpassingen aan de haven in gesprek te zijn met partijen die er wel verstand van hebben. En het contact met Rijkswaterstaat is ook prettig omdat zij eigenaar zijn van veel kades en faciliteiten voor de scheepvaart', zegt De Pooter.
Eerste verkenning
In 2021 voerde Port Solutions Rotterdam bij alle gemeentes van het Walstroomcollectief een verkenning uit. Wat voor type schepen komen er? Wat is er minimaal nodig aan walstroom? 'In Tilburg blijken we geen extra zware stroomaansluiting nodig te hebben, een reguliere aansluiting voldoet voor de vermogensbehoefte van de gebruikers van onze haven. Dat soort gegevens hebben we inmiddels scherp', vertelt De Pooter.
'Voor ons betekent het Walstroomcollectief dat we goed beslagen ten ijs komen. We hebben data over de energiebehoefte in onze haven. We denken gezamenlijk na over het prototype aansluiting en de administratieve aanpak. Daardoor zijn we niet allemaal hetzelfde wiel aan het uitvinden en het zorgt voor standaardisatie. En straks bij de inkoop misschien voor kwantumvoordeel. Wie weet is het Walstroomcollectief bovendien een opstap voor latere oplossingen om een zero-emissie binnenvaart te realiseren.'Haven koppelen aan bedrijventerrein
Gemeente Tilburg wil voor industrieterrein Loven een stap verder zetten. De Pooter: 'Voor het industrieterrein kijken we hoe we de energietransitie in het vat gaan gieten. We zoeken nu uit hoe walstroom de energietransitie van het industrieterrein kan versnellen. Of we walstroom kunnen koppelen aan laadhubs voor de bedrijven. Of aan batterijen voor opslag van zonne-energie. Hoe we omgaan met het verschil in tempo tussen de bedrijven om met schone energievoorziening aan de slag te gaan. Hoe we de activiteiten van lokale bedrijven bij die omslag kunnen betrekken.' Om dit te onderzoeken kreeg Tilburg in 2023 een SpUk-subsidie. De studie is in november klaar.
'Ook binnen het Schone Lucht Akkoord leren we van elkaar. Waalwijk, een andere gemeente in onze regio, is behoorlijk progressief op dit terrein en is voorloper in de elektrificatie van de eigen vloot. Het is goed om bij elkaar te ontdekken wat mogelijk is en zo steeds nieuwe stappen te zetten.'
Emissiearme Piushaven
De Piushaven in Tilburg is een binnenhaven voor de recreatievaart. Deze haven is uitgekozen als onderdeel van een SLA-pilot voor gebiedsgerichte aanpak van hoog-blootgestelde locaties. Rondom de Piushaven wordt een nieuwe woonwijk gerealiseerd met zo’n 1.700 woningen. Doel is de verblijfskwaliteit van deze bijzondere plek in de gemeente te verbeteren door de uitstoot van de recreatievaart te verminderen. Er zijn hiervoor verschillende maatregelen beschreven in een projectplan, waarvoor gemeente Tilburg in 2022 SpUk-subsidie ontving. De maatregelen worden stap voor stap uitgevoerd binnen het gemeentelijk meerjarenprogramma. Extra walstroomkasten zijn al geplaatst.
