Stappenplan hoogblootgestelde gebieden scheelt veel zoekwerk
Gemeenten die willen werken aan gezondere lucht in gebieden met een hoge blootstelling aan luchtvervuiling, krijgen een nieuw hulpmiddel. Een stappenplan helpt hen om blootstelling aan ongezonde lucht in kaart te brengen en gestructureerd aan te pakken. Het wordt binnenkort openbaar. Sander Peters van gemeente Wijk bij Duurstede en Marieke Dijkema van GGD-werkgroep Luchtkwaliteit en Gezondheid werkten mee aan de ontwikkeling. 'Het is een soort richtingwijzer die je laat beginnen waar het probleem het grootst is.'
'Ongeveer een jaar geleden sloot Wijk bij Duurstede aan bij het Schone Lucht Akkoord. We zijn nog aan het verkennen hoe we zo efficiënt mogelijk gezonde lucht kunnen realiseren. Juist dat hielp bij de denksessies voor het stappenplan voor hoogblootgestelde gebieden', trapt Sander Peters af. Hij is beleidsadviseur bij de gemeente Wijk bij Duurstede. 'We zijn een kleine gemeente. Daarom kijken we bij alles: hoe past dit bij onze capaciteit en onze middelen en welke oplossingen zijn er als het niet past. Die doelgerichtheid hebben we ook ingebracht in dit stappenplan. Dus bijvoorbeeld eerst kijken waar de grootste winst valt te behalen. En dat betekent: beginnen met inventariseren waar de gebieden zitten met de hoogste blootstelling.'
Marieke Dijkema, die als vertegenwoordiger van de GGD-werkgroep luchtkwaliteit en gezondheid meedeed aan denksessies voor het plan, vult aan: 'Als dat een industriegebied is waar weinig mensen komen, kun je de aandacht verleggen naar de woonwijk ernaast, waar de concentratie misschien net wat minder hoog is, maar waar veel meer mensen aan ongezonde lucht worden blootgesteld.'
Het stappenplan is ontwikkeld in samenspraak met de themagroep 'Hoogst blootgestelde gebieden en gevoelige groepen'. Een klankbordgroep (gemeenten, provincie en GGD) toetste de inhoud tijdens 2 denksessies van de Argumentenfabriek, die ook voor de vormgeving zorgde.
Richting wijzen naar juiste bronnen
In het stappenplan is de volgorde:
- Situatie analyseren
- Maatregelen kiezen
- Keuzes uitleggen
Voor effectieve maatregelen is de GGD bezig om een overzicht te maken. Marieke: 'Dat is te gedetailleerd om in het stappenplan op te nemen. Dat beslaat 1 A4 en is meer een richtingaanwijzer. We zijn tijdens de denksessies vooral bezig geweest met de vraag: uit welke bronnen kunnen gemeenten putten? Welke informatie is het meest recent? Wat is het meest praktisch? Welke bron is betrouwbaar? Het is daarom wel belangrijk dat het stappenplan up-to-date blijft, zodat de links steeds naar de meest recente informatie blijven gaan', geeft Sander aan.
Om bij je bestuurder de grootste pijnpunten aan te dragen, om de juiste maatregelen te kiezen en die te onderbouwen en je keuzes uit te leggen, zijn niet alleen betrouwbare technische data nodig. De informatie moet ook toegankelijk zijn. 'Microgrammen fijnstof zegt de meeste mensen niet zo veel. Als je de impact uitdrukt in aantal sigaretten dat je ongewild meerookt, of aantal kinderen dat geen astma zou krijgen als de lucht schoon was – 1 op de 6, dan heeft dat meer overtuigingskracht. GGD'en hebben een waaier aan dit soort informatie. Het stappenplan verwijst daar nu naar', zegt Marieke.
Minder zoekwerk
Sander: 'Het stappenplan ontsluit de beschikbare informatie. Dat scheelt veel zoekwerk en helpt om snel en doelgericht aan de slag te gaan. Dat is prettig wanneer je, zoals ik, te maken hebt met verschillende milieuonderwerpen. Het stappenplan sluit goed aan op de manier waarop wij al werken. Het laat zien wat haalbaar is met beperkte capaciteit en is ook handig voor het invullen van ons uitvoeringsplan voor het SLA.'
'Voor GGD’en is het ook een handig schema, omdat we precies kunnen zien waar gemeenten tegenaan lopen en bij welke stap we goed kunnen helpen', voegt Marieke toe. 'Winst is ook dat gemeenten dankzij dit stappenplan weer meer nadenken over gezondheid in plaats van alleen over concentraties.'
Stappenplan gemeentelijke maatregelen hoogblootgestelde gebieden (pdf, 89 kB).