Eerlijk over houtstook: landelijke voorlichting

Gerdien wordt in een voorlichtingsvideo, samen met haar gezin, geconfronteerd met de hoeveelheid fijnstof die vrijkomt tijdens een avond met de houtkachel aan. Geschrokken vertelt ze: 'Met onze kinderen praten we regelmatig over roken en vapen en de daarbij behorende gevolgen. Maar ik moest mezelf wel even achter mijn oren krabben toen ik met mijn neus op de feiten werd gedrukt over de gezondheidsrisico's van houtstook. Met een avondje de houtkachel aan, brengen we net zo goed onze eigen, maar dus ook de longen van onze kinderen in gevaar.'

Bewuste keuze

Milieu Centraal heeft de voorlichting ontwikkeld met subsidie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De organisatie wil houtstokers bewust maken van de gevolgen voor de gezondheid van henzelf en de omgeving. Veel mensen vinden een houtkachel of open haard gezellig. Maar ze weten vaak niet, dat de rook erg ongezond is.

'Om de overlast van houtstook terug te dringen, is het van belang dat overheidsmaatregelen hand in hand gaan met bewustwording bij de stokers', aldus Paulien van der Geest, expert houtstook bij Milieu Centraal. 'Een sigaret opsteken was 30 jaar geleden ook erg 'gezellig', maar inmiddels weten we dat die gezelligheid vergaande gevolgen voor de gezondheid heeft. Bij houtstook is dit helaas ook het geval: door te stoken stel je jezelf, je gezin en je buren bloot aan serieuze gezondheidsrisico's.'

Landelijke verspreiding

Milieu Centraal verspreidt de voorlichtingsboodschap actief in het land, op verschillende momenten en op diverse plekken. Bijvoorbeeld via NPO Start, sociale media en nieuwsmedia (DPG-netwerk). Maar ook op een aantal locaties in het land: in bioscopen (Art House), en bij zo'n 20 grote en middelgrote gemeenten via abri's en/of via het lokale nieuwsplatform 'indebuurt'. De focus ligt op de perioden eind oktober/begin november, de 1e helft van december en de 2e helft van januari. Een overzicht van locaties, middelen en perioden staat in de toolkit voor gemeenten.

Toolkit voor gemeenten

Een toolkit voor gemeenten is beschikbaar via het Informatiepunt Leefomgeving. Gemeenten, provincies, omgevingsdiensten en GGDen kunnen daarmee lokaal de voorlichtingsboodschap verder verspreiden. Bijvoorbeeld via hun website, sociale media, huis-aan-huisbladen, buurtcentra en abri's.

Er zijn 3 verschillende filmpjes, waarin het hout stokende gezin, een kinderlongarts en mensen op straat (voxpop) aan het woord komen, inclusief korte versies. Ook is er veel fotomateriaal, FAQ's, een persbericht en een handleiding met een beschrijving van alle middelen. Daarin staat ook hoe je een lokale voxpop kunt laten maken.

Eerlijk over houtstook

In de voorlichting staat het beeld centraal van een weckpotje met de hoeveelheid fijnstof dat vrijkomt uit de schoorsteen bij een avondje stoken. De website eerlijkoverhoutstook.nl geeft daar verder uitleg over en licht ook toe welke metingen bij het hout stokende gezin thuis zijn uitgevoerd. Daar is in de woonkamer gemeten hoeveel zij zelf inademen.

Burgers die naar aanleiding van de voorlichting meer willen weten over de gevolgen van houtstook, kunnen op die website achtergrondinformatie lezen.

Andere invalshoek: stimuleren Stookwijzer

Gemeenten kunnen inmiddels 2 invalshoeken kiezen, als ze landelijk beschikbaar gesteld voorlichtingsmateriaal willen inzetten. Want in september verschenen al beelden en tekst om het gebruik van de Stookwijzer te stimuleren. Motto: 'Denk aan je buur, even geen vuur'. De Stookwijzer geeft op postcodeniveau aan wanneer het vuur beter uit kan blijven, bijvoorbeeld bij een lage windsnelheid. Dit materiaal was ontwikkeld naar aanleiding van de pilot 'Stookverbod bij ongunstig weer' vanuit het Schone Lucht Akkoord.