Pilot maakt subsidieregeling verwijderen rookkanalen eenvoudiger
Het stimuleren van rookkanalen verwijderen is populair. In 2023 maakte het ministerie er een aparte pilot van en vroegen 7 gemeentes daarvoor SpUk-geld aan. Dat het in trek is, komt doordat hiermee binnen de pilot houtstookarme/houtstookvrije wijk goede ervaringen zijn opgedaan. Ook burgers maakten goed gebruik van de regeling. Doordat het makkelijker is om voor een project een SpUk-subsidie aan te vragen als het binnen een pilot van het Schone Lucht Akkoord valt, is er nu meer interesse van gemeentes voor deze maatregel.
Heusden, Land van Cuijk, Beuningen, Ede, Amsterdam, Horst aan de Maas en Nijmegen vroegen in 2023 financiering aan uit de Specifieke Uitkering voor het Schone Lucht Akkoord (SpUk-SLA) om hun inwoners te stimuleren schoorstenen weg te halen. Door rookkanalen af te breken op minimaal één verdieping verdwijnt de mogelijkheid om een houtkachel te stoken. Dat helpt om houtstook bij particulieren langzaam uit te faseren.
Groot succes
‘Nijmegen en Utrecht zijn - als een van de eerste deelnemers aan de pilot houtstookarme/houtstookvrije wijk - al eerder met soortgelijke sloopsubsidies gestart en die waren heel succesvol. Voor de gemeentelijke subsidieregelingen voor het verwijderen van rookkanalen was veel animo bij burgers’, vertelt Sigourney Klaunig, beleidsmedewerker luchtkwaliteit bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W).
Nieuwe pilot voor minder houtrook in bestaande wijken
‘Het ministerie van I&W heeft daarom vorig jaar een nieuwe pilot in de Uitvoeringsagenda opgenomen, speciaal om het verwijderen van rookkanalen aan te moedigen. Het is een aparte SpUk-pilot. Hij hangt niet samen met een stookverbod of de andere pilots om de uitstoot van houtrook terug te dringen. En het is een open pilot; alle gemeentes die deelnemen aan het SLA kunnen meedoen. Er is geen pilotgroep’, licht Klaunig toe.
Het doel van de nieuwe pilot is om emissies van houtstook in bestaande wijken te verminderen. Minder houtrook levert gezondheidswinst op.
De pilot valt binnen het budget van 5 miljoen euro voor de SpUk-SLA in 2024. Deze regeling staat open voor SLA-deelnemers van 1 maart 2024 tot 27 september 2024. Klaunig: ‘We verwachten dat de pilot voor het verwijderen van rookkanalen volgend jaar deel blijft uitmaken van de SpUk-SLA.’
Ruim kwart fijnstof Beuningen van houtrook
‘Houtrook van particulieren was in Beuningen in 2021 verantwoordelijk voor de uitstoot van 28 procent van het fijnstof, 26 procent van benzeen, 17 procent van roet en 2 procent van stikstofdioxide’, vertelt Ylva Luijten, beleidsmedewerker Milieu en Duurzaamheid van de gemeente Beuningen. ‘Nu wegverkeer en industrie steeds schoner worden, wordt dat aandeel alleen maar groter. Houtrook is hinderlijk voor mensen die zelf niet stoken en levert gezondheidsklachten op. Reden genoeg om dit jaar een subsidieregeling te starten voor het afbreken van rookkanalen.’
De regeling in Beuningen ging 1 april 2024 in en loopt tot en met 31 oktober 2025. Er is 25.000 euro beschikbaar, waarvan de gemeente de helft zelf betaalt en de helft met SpUk-geld financiert. Inwoners krijgen maximaal 1.000 euro. ‘Voor een SpUk-aanvraag is 12.500 euro eigen bijdrage het minimum, vandaar dit plafond. Als we er snel doorheen zijn, vraag ik nog een keer financiering uit de SpUk aan.’
Pilot maakt aanvraag eenvoudiger
Dat het project onder een pilot valt, gaf voor Beuningen de doorslag om ermee te beginnen. Luijten: ‘Ik ben in mijn eentje verantwoordelijk voor verschillende dossiers. Alles wat tijd spaart, is meegenomen. Voor pilotprojecten is de administratieve rompslomp veel minder. Je hoeft bijvoorbeeld niet aan te tonen welke emissievermindering het project oplevert. Dat scheelt. Anders hadden we het waarschijnlijk niet gedaan.’
Klaunig vult aan: ‘Een pilot maakt het ook makkelijker om met een aantal gemeentes samen een SpUk-aanvraag voor een project te doen, gecoördineerd door bijvoorbeeld een Omgevingsdienst.’