Clean Air Forum in Rotterdam: leren van anderen en ervaring opdoen uit het buitenland

Staatssecretaris Vivianne Heijnen opent het forum een dag na de verkiezingen in Nederland. Eduard Dame zorgde er twee jaar geleden voor dat het ministerie van IenW op het juiste moment zijn hand opstak om het forum naar ons land te halen. Namens Nederland spreken onder meer de Rotterdamse wethouder Chantal Zeegers en Eric van der Schans, namens de Rotterdamse haven.

Dat Rotterdam als locatie is gekozen door de organisatie komt mede door de goede verbinding met bijvoorbeeld Brussel. ‘En de SS Rotterdam is ook een hotel en er zit een theater in. Dat past allemaal mooi.’

Wat het forum precies inhoudt? Dame: ‘Er staat in de Europese richtlijn met nationale emissieplafonds, dat er om de paar jaar kennisuitwisseling moet zijn. Daarvoor is dit forum. De Europese Commissie ziet het als een high level-bijeenkomst, om met besluitvormers in de Europese Unie van gedachten te wisselen. Om te bespreken waar Europa nu staat als het gaat om schone lucht. Wat is er bereikt? En wat gaan we doen de komende jaren?’

Hybride evenement

‘Niet alleen besluitvormers sluiten aan’, vult Martine Ouwersloot aan. ‘Ook het maatschappelijk middenveld en wetenschappers.’ In Rotterdam gaan ze uit van 300 reguliere deelnemers die daadwerkelijk naar de havenstad toe komen. ‘Maar het is een hybride evenement, dus het is ook mogelijk om online deel te nemen aan een aantal sessies. En dat aantal deelnemers is natuurlijk onbeperkt.’

‘Het evenement is zeker ook bedoeld om te kijken naar goede voorbeelden: hoe gaan andere landen om met hun issues over luchtkwaliteit. We spreken over zeehavens, maar ook over woningbouw en ruimtelijke ordening. Kwesties die overal in Europa voorkomen’, vervolgt Ouwersloot.

SLA-deelnemers staan er niet alleen voor

‘We willen’, zo stelt Dame, ‘de SLA-deelnemers laten zien dat ze er niet alleen voor staan in Nederland, maar dat heel Europa aan de slag is met het vraagstuk van luchtkwaliteit. Samen werken we aan een nog groter vraagstuk – eigenlijk is het Clean Air Forum de Europese versie van het Schone Lucht Akkoord. En het is ook mooi dat wij met ‘ons’ SLA laten zien dat we het in Nederland met zo veel verschillende bestuurslagen samen doen. Daarin zijn we vrij uniek. Ik denk dat Vlaanderen een vergelijkbaar initiatief heeft, met een zogenaamde Burgemeestersovereenkomst. Maar verder is het SLA wel bijzonder.’

Kijken naar sociale ongelijkheid

Een van de onderwerpen die aan bod komen, is het voorkomen van sociale ongelijkheid bij de aanpak van luchtverontreiniging. Daarvan zou iedereen moeten profiteren. Dame: ‘Je wilt niet dat mensen sociaal gezien buiten de boot vallen. Heel interessant voor SLA-deelnemers om de inzichten uit verschillende landen daarover te horen.’

Hij vervolgt met een blik op het programma: ‘Een onderwerp dat ook interessant is, is de luchtverontreiniging in zeehavens. Dat past natuurlijk helemaal bij Rotterdam, maar het kan ook interessante input zijn voor andere steden, zelfs als ze geen haven hebben.’

Inspiratie opdoen voor lokaal beleid

Waarom zou een wethouder uit pakweg Eindhoven, Súdwest-Fryslân of Hengelo de trein naar Rotterdam pakken om hierbij aanwezig te zijn? Ouwersloot: ‘Het is een goede kans om van gedachten te wisselen met bestuurders uit heel Europa, geïnspireerd te raken en goede gesprekken te voeren. En al die input neem je weer mee naar je eigen gemeente om het lokale beleid misschien wel aan te scherpen.’

En beleidsmedewerkers van SLA-deelnemers? ‘Het is zeker niet alleen voor wethouders interessant. Beleidsmedewerkers zullen vast ook deelonderwerpen willen volgen. Juist voor hen is het handig dat je de afzonderlijke sessies online kunt volgen’, vult Dame aan.

Hij vervolgt: ‘Tussen de EU-landen en het Europees Parlement wordt nu stevig onderhandeld over een herziening van de Europese richtlijn luchtkwaliteit. Grote kans dat er op het Clean Air Forum ook over wordt gesproken. Wat gaat er gebeuren? Wat betekent het voor de gezondheid? En hoe gaan we daar mee om in het Schone Lucht Akkoord? De ambitie is nu 50 procent gezondheidsverbetering sinds 2016, maar we willen natuurlijk meer.’

Deelnemers die naar de SS Rotterdam komen, kunnen mee op een boottocht door de Rotterdamse haven. Dame: 'We varen langs een aantal mooie projecten, zoals bijvoorbeeld het walstroomproject in de haven. Aan boord vertelt een aantal goed ingevoerde sprekers wat er gebeurt in de Rotterdamse haven. En het mooie is natuurlijk dat het met een volledig elektrische rondvaartboot is.' In totaal kunnen er 200 mensen mee op de boottocht. 'Wie zich opgeeft om fysiek aanwezig te zijn op het Clean Air Forum kan zich hiervoor apart aanmelden. Maar vol is vol.'

Deelnemen aan het Clean Air Forum? Opgeven kan hier (tot 6 november)