Tilburg gaat óók voor Schoon en Emissieloos Bouwen

Gepubliceerd 12 juli 2023

Als alles gaat zoals gepland, ondertekenen de Rijksoverheid en verschillende bedrijven, netwerk- en brancheorganisaties, kennisinstellingen, lokale overheden en regionale overheden op 30 oktober 2023 het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen.

Doel van het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB): de transitie naar een sterkere natuur, beter klimaat en gezondere omgeving door verduurzaming van de bouwsector.

Tilburg bij de eerste ondertekenaars van het Schone Lucht Akkoord

Tilburg behoorde bij de eerste lichting ondertekenaars van het Schone Lucht Akkoord. De Noordbrabantse gemeente zal ook vanaf het begin het SEB-convenant ondersteunen, stellen Michiel de Voogd en Mark de Pooter. De Voogd werkt bij de afdeling Ruimte in Tilburg. Hij houdt zich bezig met luchtkwaliteit. 'En daarmee ook met de milieuzone en de zero-emissiezone vanaf 2025.' De Pooter heeft beleidsadviseur duurzame mobiliteit op zijn visitekaartje staan.

Dat deelnemers aan het Schone Lucht Akkoord óók meegaan in de ambities van het SEB is logisch, vindt de gemeente Tilburg.

Routekaart Schoon en Emissieloos Bouwen

Werk-, voer- en vaartuigen die in de bouw gebruikt worden, stoten schadelijke stoffen uit (stikstof, CO2 en fijnstof). Met de routekaart SEB en bijbehorende convenant willen de initiatiefnemers de weg effenen naar schoon en emissieloos bouwen in ons land. Zo kunnen bouwprojecten duurzaam worden en bijdragen aan de voortgang van projecten. De uitstoot moet daarvoor omlaag.

Te dragen pijn

'Toen het SEB voorbijkwam, sprong ik een gat in de lucht', lacht De Voogd. 'Op deze manier kunnen we geleidelijk de transitie maken. Elke transitie doet pijn, maar die is op deze manier wel te dragen. Bovendien hoeven we zo niet zelf het wiel uit te vinden. Over het transitiepad is namelijk al nagedacht.'

De doelstellingen voor schoon en emissieloos bouwmaterieel zijn al vastgesteld in onder meer:

  • Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering
  • Klimaatakkoord
  • strategie Klimaatneutrale en Circulaire Infraprojecten
  • Schone Lucht Akkoord

De focus bij het SEB-programma ligt op samenwerking en samenhang, waarbij alle deelnemende partijen een gezamenlijke routekaart afspreken en uitdragen.

Subsidie beschikbaar

Daarbij is het ook belangrijk dat voor de deelnemers verschillende subsidieregelingen voorhanden zijn. Alles met als doel om richting 2030 tot een schone en emissieloze bouw te komen. De geleidelijkheid waar Michiel de Voogd het over heeft, is daarbij essentieel. 'Je moet immers ook rekening houden met de afschrijftermijnen van materieel.'

Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen

In het programma SEB werken de Rijksoverheid, medeoverheden, marktpartijen, brancheorganisaties en kennisinstellingen samen aan de verduurzaming van de bouw en daarmee het verbeteren van de natuur, het klimaat en de gezondheid. Het programma SEB bevat verschillende instrumenten. Naast de routekaart en het bijbehorende convenant SEB, is er een kennis- en innovatieprogramma, ondersteuning voor aanbestedende rijksdiensten en de Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB).

Ondersteuning voor overheden

Ook bevat het programma ondersteuning voor overheden (gemeenten, provincies en waterschappen), onder andere via een ondersteuningsprogramma en via een Specifieke Uitkering (SpUk). Het ondersteuningsprogramma gaat medeoverheden ondersteuning bieden bij het implementeren van de afspraken uit het convenant in de organisatie. Het gaat hier bijvoorbeeld om externe expertise, handreikingen en het delen van kennis. Via een SPUK-regeling kan door medeoverheden die het convenant SEB hebben ondertekend een financiële bijdrage aangevraagd gaan worden voor meerkosten die gemaakt worden bij projecten waar emissieloos materieel wordt ingezet. Het streven is deze SpUk begin 2024 open te stellen voor aanvragen.

De Voogd vindt dat iedereen de basisambities moet kunnen halen. 'Met gemak. Ook het hoogste ambitieniveau is trouwens redelijk gemakkelijk te behalen, zeker als je er al door het SLA en de voorbereiding rond de zero-emissiezone mee bezig bent.'

Samenwerking

Mark de Pooter vindt vooral de samenwerking onderling belangrijk, landelijk én regionaal. 'Brabant-breed doen we dat al in B5-verband. Dat is de samenwerking tussen de vijf grootste steden in onze provincie. Zo maken wij een goede basis en dan heb je ook meteen een mooie blauwdruk voor kleinere gemeenten die misschien minder capaciteit beschikbaar hebben om hiermee bezig te gaan. Zo kan iedere ambtelijke organisatie dus op het eigen niveau bezig gaan met schoon en emissieloos bouwen.'

'We moeten er wel voor waken', stelt De Pooter, 'dat het oude materieel dat wij niet meer inhuren, niet naar de kleinere gemeenten gaat. Het inkoopsysteem en -proces moeten we optimaliseren bij bijvoorbeeld aanbestedingen.'

Een oproep dus vanuit Tilburg aan iedereen die het SLA ondertekende, om ook SEB mee te pakken. 'En aan iedereen die het nog niet ondertekende', lacht De Voogd. 'Dit is een begin, het zorgt dat er voldoende voorlopers in de markt zitten, zodat de rest kan aanhaken. En dan willen ze niet meer terug. We merken dat nu al bij onze afvaldienst, die aan het overstappen zijn naar elektrische afvalwagens. Die zeggen allemaal dat het fantastisch rijdt en dat ze niet meer terug willen. Het rijdt rustiger, geen dieselwalmen meer. Wat wil je nog meer?'

Idealist?

De Voogd is nu op stoom. 'Het klopt arbotechnisch ook gewoon niet, maar de Arbeidsinspectie controleert niet hard genoeg. Jongens van de onderhoudsdienst die in de benzinedampen van hun maaiers staan. Dat kan toch eigenlijk niet? Mensen zullen me radicaal vinden, maar ik draai het liever om. Wie is hier de idealist? Ik niet hoor, ik wil een schonere wereld. Degene die idealist is, die denkt met die vervuiling door te kunnen gaan. Dat is zíjn ideaalbeeld, niet het mijne.'

De Pooter snijdt nog één punt aan waar zeker aandacht voor moet komen: 'Hoe laden we alle materieel op? Daar moeten we goed naar kijken. Kijk, een bladblazertje of wat klein spul opladen, dat is het probleem niet. Maar bij bouwprojecten krijg je met andere machines te maken. Daar heb je zwaardere aansluitingen voor nodig. Dat gaan we misschien niet met het convenant organiseren, maar er moet wel aandacht voor zijn.'

De Voogd beaamt dat: 'Maar het is een transitie, alles gaat niet in één keer, maar geleidelijk. Wel moet je kijken dat als je bijvoorbeeld een woonwijk neer gaat zetten, dat je éérst kijkt naar het aanleggen van elektriciteit. Hou dat in de gaten. Je kunt niet zeggen dat je niet kunt bouwen, omdat er geen aansluiting is. Het blijft een proces van twee stappen vooruit en één terug.'

Meer informatie staat op de website Op weg naar SEB.