Schone Lucht Akkoord

Beoordelen houtstookoverlast: lessen uit jurisprudentie

Besluiten moeten zorgvuldig zijn voorbereid (artikel 3:2 Awb) en deugdelijk zijn gemotiveerd (artikel 3:46 Awb). Op deze pagina staan enkele tips uit de jurisprudentie die bruikbaar zijn voor het beoordelen van houtstookoverlast.

Verzamelen en vastleggen van bewijs

Feiten moeten deugdelijk en controleerbaar worden vastgesteld. Is dit niet in orde, dan kan een besluit worden vernietigd. Deze eisen zijn bijvoorbeeld te vinden in de uitspraak: ABRvS, 13-06-2012, ECLI:NL:RVS:2012:BW8183.

Een controlerapport is schriftelijk en bevat ten minste:

  • de plaats, tijdstip, datum en wijze van waarneming
  • een duidelijke beschrijving van de gehanteerde werkwijze van de toezichthouder: 'het hoe'
  • een heldere omschrijving van 'wát' is waargenomen
  • de handtekening van de toezichthouder
  • een dagtekening

Waarnemingen (zoals filmpjes) van de gehinderde alleen zijn dus niet voldoende voor de beoordeling van overlast; de overlast moet ook bevestigd worden met waarnemingen van een toezichthouder. Zie bijvoorbeeld ABRvS 22-22-2023, ECLI:NL:RVS:2023:4319. Uit die uitspraak blijkt ook dat de waarneming van een toezichthouder zwaarder weegt dan een negatief stookadvies van de Stookwijzer op datzelfde moment.

Andere tips zijn:

  • Beschrijf of het is gelukt afspraken te maken over het stoken en beschrijf de inhoud van deze afspraken.
  • Neem op de dag van de controles foto's met een dagtekening. Zie: ABRvS 27-08-2014, ECLI:NL:RVS:2014:3215.
  • Leg duidelijk vast waar je als toezichthouder stond.
  • Voer de controles uit op dagen/dagdelen waarop de houtkachel in gebruik is/overlast te verwachten is. Zie ABRvS 02-11-2022, ECLI:NL:RVS:2022:3140.
  • Leg de weersomstandigheden vast met bijvoorbeeld een screenshot van een stookalert, en/of een online weerkaart en koppel deze aan de checklist van de controles.
  • Leg vast hoe de fysieke leefomgeving in elkaar steekt: op welke afstand van een rookkanaal bevinden zich woningen van derden en buitenruimtes (tuinen, balkons en dergelijke). Kan uitgestoten lucht zich goed verspreiden?
  • Leg vast wat het stookgedrag is en wanneer een kachel was aangestoken. Dit is te vinden in de uitspraak Rb. Oost-Brabant, 12-07-2019, nr. SHE 18/596 ECLI:NL:RBOBR:2019:4055. Deze uitspraak verwees ook naar de volgende 9 stappen. Leg deze vast:
  1. Is er een klacht?
  2. Is de rookgasafvoer in strijd met de technische eisen die wetgeving daaraan stelt? (Besluit Bouwwerken Leefomgeving of het eerdere Bouwbesluit, zie bijvoorbeeld Bouwtechnische eisen en voorlichting)
  3. Is er verspreiding van rookgassen naar de woningen van derden?
  4. Belemmert de plaatselijke situatie een goede verspreiding (bijvoorbeeld hoge bomen of huizen in de omgeving)?
  5. Wordt er gestookt als een negatief advies (code rood) geldt van de Stookwijzer?
  6. Waarneming: zijn de rookgassen wit, grijs of zwart en kun je de rook ruiken?
  7. Wordt er vochtig hout, bewerkt hout of afval als brandstof gebruikt?
  8. Wat is de verbrandingsconditie?
  9. Hoe lang en hoe vaak wordt er gestookt?

In de uitspraak ABRvS 16-12-2020, ECLI:NL:RVS:2020:3005:

  • Waren 33 controles uitgevoerd in een periode van 3 maanden op verschillende momenten van de dag onder verschillende weersomstandigheden voldoende
  • Hoefden toezichthouders niet over een gecertificeerde neus te beschikken om zorgvuldigheid van het besluit aan te tonen
  • Was het oppakken van hout op verschillende locaties, het kloven hiervan en meten van de vochtigheid van het hout met een meetinstrument met pinnen in orde
  • Was een vochtpercentage van het hout van maximaal 20 goed om mee te stoken

Motivering van een besluit

Een goed besluit is zorgvuldig voorbereid, weegt evenredig belangen af en is ook goed gemotiveerd. Dit betekent onder andere dat het:

  • voldoet aan Afdeling 3.2 en Afdeling 3.7 Algemene wet bestuursrecht
  • bijzondere omstandigheden van het geval helder weergeeft en laat zien hoe wordt omgegaan met de beginselplicht om te handhaven
  • duidelijke conclusies trekt uit uitgevoerde inspecties
  • berust op feiten die correct zijn en deze feiten ook correct weergeven. Zie: ABRvS 30-09-2020, ECLI:NL:RVS:2020:2321
  • berust op bewijs dat ook controleerbaar is
  • antwoord geeft op de vraag of het gebruik van een houtkachel tot hinder leidt; een besluit moet bepalen of er sprake is van hinder
  • de mate en aanvaardbaarheid van de hinder bepaalt
  • laat zien dat een toets is uitgevoerd op de naleving van technische bouwvoorschriften en zorgplichtbepalingen en de (onderzoeks)resultaten inzichtelijk maakt. Zie uitspraak Rb. Oost-Brabant, 12-07-2019, nr. SHE 18/596 ECLI:NL:RBOBR:2019:4055
  • aangeeft of de hinder met naleving van technische bouwvoorschriften wordt weggenomen
  • zorgplichtbepalingen toepast als technische bouwvoorschriften (specifieke bepalingen) geen oplossing zijn. In de uitspraak ABRvS 12-11-2014, ECLI:NL:RVS:2014:4032 wordt dit voor artikel 7.22 Bouwbesluit uitgelegd. Sinds 2024 staat dit in het omgevingsplan van gemeenten, via de bruidsschat (artikel 22.18 en 22.20).
  • aangeeft of andere oplossingen dan het staken en gestaakt houden van het stoken van een houtkachel mogelijk zijn. Zie: ABRvS 15-09-2010, ECLI:NL:RVS:2010:BN6981

Delen