Beoordeling van gezondheidsschade

Geen algemeen aanvaarde inzichten

Uit diverse jurisprudentie is gebleken dat er nog geen algemeen aanvaarde inzichten bestaan of, en zo ja, onder welke omstandigheden en bij welke frequentie rook afkomstig van een houtkachel schade aan de mens toebrengt. Bijvoorbeeld Raad van State uitspraak 201907239/1/R3, ECLI:NL:RVS:2021:690.

Er bestaan ook geen algemeen aanvaarde inzichten over de wijze waarop concentraties fijnstof in de omgeving als gevolg van het gebruik van houtkachels moeten worden gemeten. Dit blijkt ook uit het Samenwerking Houtrookonderzoek van RIVM.

Relatie overlast naar mogelijke stoker is complex

Het lastige is dat de relatie tussen specifieke gezondheidsschade, veroorzaakt door een specifieke stoker zeer complex is. De samenstelling van de lucht in de leefomgeving wordt door meerdere factoren (en soms meerdere stokers) bepaald. Ook de reproduceerbaarheid van dit soort metingen is een uitdaging door een verscheidenheid aan (karakteristieken van) kachels en schoorstenen, de luchtstroming ten opzichte van de opbouw van de wijk en de plaats waar gemeten zou moeten worden. De bijdrage van fijnstof door een specifieke houtkachel is daarom niet vast te stellen.

Maar zelfs wanneer de bijdrage van houtrook door een specifieke kachel bepaald kan worden, door metingen van bijvoorbeeld roet, dan is een directe koppeling van aantoonbare gezondheidsschade bij een gehinderde vrijwel onmogelijk te bepalen. De resultaten uit het samenwerkingsonderzoek geven onvoldoende handvatten voor een individuele situatie.

Gezondheidsklachten door houtrook

Het Samenwerking Houtrookonderzoek van RIVM toont aan dat blootstelling aan houtrook tot gezondheidsklachten leidt. Op dagen dat er meer houtrook aanwezig was, zijn mensen meer kortademig in rust en is het medicijngebruik hoger dan op andere dagen.

Mensen met bestaande luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten, ouderen en kinderen behoren tot de gevoeligste groepen van de bevolking. Zij kunnen meer en eerder klachten ontwikkelen wanneer zij met houtrook in aanraking komen. Deze gezondheidseffecten zijn niet specifiek voor houtrook en worden ook gevonden bij bijvoorbeeld luchtverontreiniging door verkeer.

Gezondheidsschade fijnstof

Fijnstof is schadelijk voor de gezondheid, zie pagina What are the WHO air quality guidelines. Emissieregistratie heeft berekend dat het aandeel PM2.5 uit houtstook 23% van de totale fijnstof uitstoot bedraagt.  
Gezondheidseffecten hangen af van de mate waarin mensen met rook in aanraking komen, de fysieke gesteldheid en de samenstelling van de rook. Daarnaast zijn er ook mensen die aangeven geurhinder te ondervinden van houtrook.

Minder schadelijke stoffen door juiste stookwijze

De uitstoot van schadelijke stoffen neemt significant af door:

• een juiste ‘stookwijze’, volg de instructies van de fabrikant
• een geschikte kachel met de juiste capaciteit voor de ruimte
• gebruik van geschikt, schoon hout